ATATÜRK'ÜN GEOMETRİ KİTABI İÇİN TIKLAYINIZ...

Cumhuriyetten önce çeşitli okullarda okutulmuş matematik kitaplarını incelerseniz içlerinde Arap harfleriyle yazılmış formüller; Müselles, murabba veya hatt-ı mübas gibi günümüz matematiğinde bir anlam ifade etmeyen bir çok terim görürsünüz. Günümüzde Atatürk sayesinde kullandığımız terimlere baktığımızda, bu eski Arapça terimlerin anlaşılmasının ve hatırlanmasının ne denli güç olduğuna hak verirsiniz.
“Müsellesin sathı, yatalay ve dikeley zarbının müsavatına müsavidir.”
Bu cümleden ne anlıyorsunuz? Belki anneanne ve dedelerimiz bize bu cümle içinden bir kaç kelimeyi günümüz Türkçe’sine çevirebilir ama bir çoğunuz gibi bizde bu cümleyi ilk okuduğumuzda hiç bir şey anlamamıştık. Oysa bu cümle “Üçgenin alanı, tabanı ile yüksekliğinin çarpımının yarısına eşittir.” demektir. Bu cümledeki kavram anlaşılmazlığı bile bize Atatürk’ ün bu konuda matematiğe ve diğer ilimlere ne denli değerli bir çalışma bıraktığını anlamamız için yeterli olacaktır.

Atatürk’ ün matematik dünyasına kazandırdığı diğer bazı terimlerden şöyle örnekler verebiliriz:

Bölen - Maksumunaleyh
Bölme - Taksim
Bölüm - Haric-i Kısmet

Bölünebilme - Kabiliyet-i Taksim
Çarpı - Zarb
Çarpan - Mazrup
Çarpanlara Ayırma - Mazrubata Tefrik
Çember - Muhit-i Daire
Çıkarma - Tarh
Dikey - Amudi
Limit - Gaye
Ondalık - Aşar’i
Parabol - Kat’ı Mükafti
Piramit - Ehram
Prizma - Menşur
Sadeleştirme - İhtisar
Pay - Suret
Payda - Mahrec
Teğet - Hatt-ı Mübas
Kenar - Dılı
Üçgen - Müselles
Eşkenar Üçgen - Müselles Mütesaviyül Adla
Açı - Zaviye
Geometri - Hendese
Matematik - Riyaziye

Atatürk, 1937 yılında yayınlanan bir geometri kitabı yazmıştır. Bu kitapta kullanılan yeni terimler ayrıntılarıyla açıklanmış ve üzerlerine örnekler de verilmiştir. Bu kitap geometri öğretenlere ve bu konuda bilgi edinmek isteyenlere kılavuz olarak Kültür Bakanlığı'nca da yayınlanmıştır.